Lekcja 1

Do wykorzystania na lekcji języka polskiego (zajęciach zintegrowanych – edukacja polonistyczna, lekcji bibliotecznej), na podstawie baśni słowno-muzycznej pt. „Bajka o łaciatym słoniku” ks. B. Zemana (cykl dwugodzinny).

 

Temat: O akceptacji – czyli… hienom mówimy STOP!

 

Cele

Uczeń:

słucha ze zrozumieniem baśni pt. „Bajka o łaciatym słoniku” potrafi wyodrębnić bohaterów pierwszoplanowych i drugoplanowych wskazuje elementy realistyczne i fantastyczne występujące w baśni opowiada odtwórczo treść baśni, uwzględniając chronologię wydarzeń uzasadnia swoje zdanie rozumie pojęcia: AKCEPTACJA, AKCEPTOWAĆ uczy się akceptacji i szacunku dla odmienności drugiego człowieka dzieli się własnymi doświadczeniami, poszukuje rozwiązań uczy się współistnienia w grupie i postaw empatycznych

 

Metody i techniki:

rozmowa kierowana, technika niedokończonych zdań, burza mózgów, ćwiczenia praktyczne, praca z tekstem (czytanym i słuchanym)

 

Formy:

indywidualna, grupowa, zbiorowa

 

Środki dydaktyczne:

odtwarzacz CD, płyta CD z treścią baśni pt.  „Bajka o łaciatym słoniku” ks. B. Zemana krzyżówki – odbitki ksero (Karta 1) Słownik języka polskiego wizerunek konturowy słonia Bombika (Karta 2) artykuł prasowy pt. „Biegun odwagi” Krzysztofa Zbytniewskiego, zamieszczony w „Polityce” nr 21 (22.05.2004 r.) lub inny traktujący o pokonaniu trudności przez ludzi dotkniętych chorobą, cierpieniem itd. Można wykorzystać też fragment książki Jaśka Meli „Poza horyzonty”, Burda Media Polska, 2010 lub Macieja Pieprzycy „Chce się żyć”, W.A.B, 2013, a także każdą inną, opartą na faktach, zaproponowaną przez nauczyciela rady Bambidu – hasła wypisane na kartonie/arkuszu szarego papieru/tablicy (Karta 3, Karta 4, Karta 5) dwa plakaty – „znaki drogowe” wykonane dowolną techniką, według wzoru:

1. Hienom mówimy STOP (Karta 6)
2. Droga z pierwszeństwem przejazdu dla słowa: AKCEPTACJA (Karta 7)

 

Przebieg zajęć:

 

 

1. Czynności porządkowe
2. Część zasadnicza lekcji

 

Wprowadzenie do zajęć

Dzisiejszą lekcję rozpoczniemy od wysłuchania baśni słowno-muzycznej pt. „Bajka o łaciatym słoniku”. Temat lekcji zaś, zapiszemy dopiero na koniec lekcji.

Słuchanie ze zrozumieniem baśni słowno-muzycznej pt. „Bajka o łaciatym słoniku” ks. B. Zemana

• Analiza wysłuchanego utworu. Ustalanie elementów świata przedstawionego. Wymieńcie proszę bohaterów pierwszoplanowych i drugoplanowych.

(Łaciaty słonik – Bombik, jego rodzice, hieny, Bambidu, żyrafa.)

• Gdzie i kiedy dzieje się akcja baśni?

(Czas akcji nieokreślony, miejsce – fantastyczna dżungla, w której żyją mówiące zwierzęta.) 

Zapisanie notatki do zeszytów.

 

Przypomnienie pojęć: wydarzenie realistyczne i fantastyczne, motyw wędrowny, baśń

 

• Wskażcie wydarzenia, miejsca, postaci realistyczne i fantastyczne.

(Realistyczne: dżungla. Fantastyczne: mówiące zwierzęta, rośliny, mówiąca góra.)

• Jakie motywy wędrowne dostrzegacie w tej baśni?

(Osamotniony bohater, niezwykła przemiana jego losu, rola przyjaźni w życiu człowieka, walka dobra ze złem – dobro wygrywa.)

• Na podstawie wiedzy, jaką już posiadacie, udowodnijcie, że wysłuchany utwór jest baśnią. (Występują tu elementy fantastyczne, walczy dobro i zło, wszystko kończy się szczęśliwie, dostrzegalny morał i przesłanie baśni.)
• Podajcie tytuły znanych wam baśni i nazwiska baśniopisarzy.

 

Sprawdzenie zrozumienia treści techniką „niedokończonych zdań”, które kierujemy kolejno do uczniów

 

• Dawno, dawno temu żył sobie słonik o imieniu…
• Na grzbiecie miał…, przez którą bardzo…
• Wszyscy przezywali go…
• Najbardziej dokuczały mu…
• Pewnego dnia tata słonia dał mu radę, aby…
• Mówiący baobab miał na imię…
• Podczas swej wędrówki mały słoń spotkał…, która…
• Bombik ofiarował jej…
• Dzięki temu mógł odbyć się…
• Wszystko skończyło się dobrze, gdyż…

 

5. Rozmowa kierowana

 

Dzieci dostają wydrukowane krzyżówki (Karta 1) i rozwiązują (rozwiązanie)

 

• Hasło rozwiązywanej przez was krzyżówki brzmi AKCEPTACJA. Co znaczy to słowo? Jak je rozumiecie? Spróbujcie wytłumaczyć znaczenie tego pojęcia, komuś, kto słyszy je po raz pierwszy w życiu. (W razie trudności uczniowie posługują się Słownikiem języka polskiego.) Ułóżcie zdania ze słowem „akceptacja”.
• Jak myślicie, dlaczego to pojęcie pojawia się dziś na naszej lekcji o słoniku Bombiku? Jaki ma związek z wysłuchaną dzisiaj przez was baśnią?
• Czego nie mogły zaakceptować hieny?
• Czy łata na grzbiecie słonika była czymś złym?
• Dlaczego więc słonik był wciąż smutny? Co czuł, gdy hieny wyśmiewały się z niego? Nazwijcie jego uczucia.

(Smutek, osamotnienie, przygnębienie, czuł się inny, odrzucony, niepewny siebie, gorszy.)

• Gdyby opowieść o słoniku przenieść w świat dzieci, na przykład do naszej szkoły, czy spotkalibyście w nim Bombika? Kto mógłby czuć się jak Bombik? Z powodu jakich „łat” cierpią dzieci?

(uczniowie podają własne pomysły, np. Tak jak Bombik może czuć się dziecko poruszające się na wózku albo ktoś, kto ma słaby wzrok, itd., itd.)

• Kto w świecie dzieci mógłby być nazwany hieną? Czy w naszej szkole można spotkać jakieś hieny? Jak się zachowują? Czy kiedyś mieliście z nimi do czynienia? Jak można poradzić sobie z „napaścią hien”?

(Uczniowie podają własne pomysły.)

 

7. Praca w parach

Uczniowie otrzymują kartę pracy (Karta 2) wizerunkiem słonika Bombika, podpisanym: „Kto, w świecie ludzi, mógłby czuć się jak Bombik?”. Wpisują własne pomysły, np. „Tak jak Bombik może się czuć chłopiec w okularach, ktoś, kto się słabo uczy, ktoś, kto porusza się na wózku” itd. Następnie odczytują własne pomysły.

                                            

8.Słuchanie tekstu

• Posłuchajcie o „łatach” Jaśka, Natalii i Przemka i Bartka…

Nauczyciel odczytuje uczniom fragmenty artykułu pt. „Biegun odwagi” Krzysztofa Zbytniewskiego, zamieszczony w „Polityce” nr 21 (z 22.05.2004 r.). Mowa w nim o niepełnosprawnych dzieciach, które w niezwykły sposób walczą ze swoim losem i nie poddają się rozpaczy z powodu własnej niepełnosprawności.

 

   

9. Cd. rozmowy kierowanej:

• Co takiego sprawiło, że Jasiek, Natalia, Przemek i Bartek, przestali myśleć o swoich „łatach”?

(Odnaleźli cel w życiu, gdyż spotkali ludzi, którzy, okazali im swoją akceptację, pomogli im uwierzyć w siebie, zaakceptowali ich inność. Pod ich wpływem dzieci te otworzyły się na świat i innych ludzi.)

 

Powróćmy na chwilę do baśni o słoniku z łatą.

↓

 

• Co dla słonika zrobiła żyrafa?

(Nie zwracała uwagi na jego łatę, ale na jego serce, akceptowała go takim, jaki był, bo lubiła z nim przebywać).

• Co sam dla siebie mógł zrobić Bombik? Jak mógł pomóc sam sobie?

(Powinien starać się zaakceptować, polubić samego siebie, czynić jak najwięcej dobra, nie myśleć tylko o sobie i swojej „łacie”. Warto też, by zwierzał się komuś bliskiemu ze swoich problemów, rozmawiał o nich).

• Przypomnijcie, jaką radę dał słoniowi Bambidu?

(nawiązujemy do treści baśni i przypominamy słowa Bambidu. Można ponownie włączyć płytę z piosenką, zaczynającą się do słów: „KTO SIĘ PLAMY POZBYĆ CHCE…”:

 

 

 

(Podczas piosenki na tablicy umieszczamy plansze z „radami Bambidu”) (Karta 3, Karta 4, Karta 5)

 

1. KROK – DOBROCIĄ DOTKNIJ INNYCH
2. KROK – ZAPOMNIJ PLAMY SWEJ
3. KROK – UŚMIECHNĄĆ SIĘ POWINNO SERCE TWE

 

10. Cd. rozmowy kierowanej:

• Co wy możecie zrobić dla kolegi/koleżanki, dla kogoś, kto czuje się jak Bombik?

(podejść na przerwie, porozmawiać, pójść razem na obiad, do biblioteki, poinformować, co działo się w szkole, gdy był nieobecny – „podać lekcje”, zadzwonić, porozmawiać o tej osobie z rodzicami, wychowawca, zareagować, gdy ktoś „staje się hieną” wobec kolegi/koleżanki, pocieszyć, zaprosić na urodziny itd.)

 

1. Podsumowanie lekcji

• Co powiemy hienom, które chciałyby zakraść się do naszej szkoły?

(Nauczyciel przypina do tablicy przygotowany „znak drogowy” HIENOM MÓWIMY STOP) (Karta 6)

Jakie słowo jest bardzo miło widziane w naszej szkole?

(Uczniowie odpowiadają na pytanie, a nauczyciel umieszcza drugi „znak   drogowy” na tablicy – Droga z pierwszeństwem przejazdu dla AKCEPTACJI) (Karta 7)

 

11. Zapisanie tematu lekcji:

O akceptacji – czyli… hienom mówimy STOP!

(Zwrócenie uwagi na trudność ortograficzną w wyrazach: „hiena”, „akceptacja”)

 

1. Praca domowa

Dla wszystkich – Napisz krótką wypowiedź pt. Jak według Ciebie potoczyły się dalsze losy słonika? Swoją pracę możesz przesłać do Bombikowa, na adres: poczta@bombikowo.pl

 

Lub

 

Ułóż plan wydarzeń baśni w postaci równoważników zdań lub zdań pojedynczych.

 

Dla chętnych: zapoznaj się z podstroną Edycji św. Pawła – Bombikowo.pl

 

1. Słowna lub cyfrowa ocena pracy uczniów
2. Ewaluacja
3. Podziękowanie

 

Uwaga! Jeśli pozostanie na lekcji nieco czasu, uczniowie podzieleni na grupy mogą odegrać jeszcze scenki pantomimiczne na podstawie tekstu, bawić się w kalambury, zgadywanki, zabawę w pytania „Tak – nie”. Chętni uczniowie mogą też przygotować teatrzyk kukiełkowy (i zaprezentować go uczniom młodszej klasy), wykonać tematyczne prace plastyczne, zaprojektować okładkę do książki lub zakładkę, zaproponować grę planszową, opracować Słownik trudnych wyrazów – ortografia z Bombikiem itp.